دانلود پایان‌نامه کارشناسی ارشد رشته مدیریت

شناسایی تاثیر فرآیند ارزیابی عملکرد بر بهسازی نیروی انسانی

 
 
 
 
 
 
مقدمه
امروزه در بحث از علل پیشرفت های شگرف و رو به تزاید کشورهای توسعه یافته ،رعایت الگوها و استانداردهای تعریف شده در همه ابعاد از جمله زمینه های شغلی عنوان می شود. این امر عمدتاً از طریق نظارت مستمر، سیستماتیک وعلمی به عملکرد افراد درهمه سطوح حاصل شده است. بدیهی است اشکال این نظارت بر حسب موقعیت شغلی، اجتماعی،جغرافیایی و...... متفاوت است. در جایی ممکن است این نظارت از طریق مطبوعات اعمال شود و در زمینه ای دیگر از طریق متخصصان و صاحب نظران رشته مورد نظر، آنچه مسلم است نحوه اعمال این نظارت باید بصورت ظریف و با مکانیزم های تعریف شده و بدور از سوگیری و غرض ها باشد تا مفید فایده واقع شود(فرهادی،23:1381).
 
 
 
دنیای كنونی، دنیای سازمانهاست و متولیان اصلی سازمان‌ها، انسان‌ها هستند. حتی با وجود  فناور شدن سازمان‌ها، نقش انسان به عنوان عامل حیاتی و استراتژیك در بقای سازمان كماكان باقی خواهد ماند.اكثر نظریه‌پردازان مدیریت منابع انسانی معتقدند كه سازمان‌ها باید پیش از هر تصمیم‌گیری مهم نظیر: ارتقاء، افزایش حقوق و دستمزد، جابجایی، انتصاب و اخراج، كاركنان خود را ارزیابی كنند و براساس معیارهایی مناسب، عملكرد، استعدادها، توانایی‌های بالقوه و اثربخشی آنان را مورد سنجش قرار دهند، زیرا برای بقا، رشد و پویایی سازمان و تحقق اهداف، نقش منابع انسانی خلاق، مبتكر، متعهد و توانمند، از اهمیتی حیاتی و جایگاهی ویژه برخوردار است. با بكارگیری صحیح نظام ارزیابی عملكرد، بی‌تردید می‌توان ضمن فائق آمدن بر مشكلات روابط كار و تعاملات سازمان، از قابلیت‌ها، توانایی‌ها و نقاط قوت و ضعف افراد، شناختی صحیح و جامع به دست آورد و اقدامات لازم را در زمینه تهیه برنامه‌های بهبود و توسعه آنها انجام داد و از این رهگذر منافع زیادی را متوجه سازمان كرد(یاوری،54:1387).
 
 
 
   از طرفی ویژگیهای خاص و پیچیده سازمان های تحقیقاتی ایجاب می کند تا با آگاهی از چالش های دید ارزیابی عملکرد و اهمیت آن در موفقیت اینگونه سازمان ها دامنه کار از شیوه های رایج ارزیابی که صرفاً به سنجش بعضی از عوامل انتزاعی می پردازد، فراتر رفته ومدلی موثر مبتنی بر تقویت رفتار و نگرش ارائه گردد(فرهادی،21:1381).
 ارزیابی علمکرد طی سالهای اخیر بطور گسترده ای به نقد کشیده شده و تعاریف جامعی از اهداف و عملکرد های آن درحوزه مدیریت منابع انسانی ارائه شده است. نگاهی گذرا به سیر تکاملی ارزیابی نشان می دهد که در مدیریت قدیم و کلاسیک بدان به مثابه کنترل در وظایف و کارکردهای مدیر نگریسته شده است ولی امروزه به صورت یک فرایند پویا، مستمر، کیفی و متقابل ( مدیر و کارکنان) بعنوان پاره سیستم اصلی مدیریت منابع انسانی کارکردی فراتر از اعطاء پاداش ، تأکید بر حمایت رفتار، ایجاد ارتباط بین مدیران و کارکنان و بهسازی منابع انسانی در سازمانها دارد.
 
 
 
  ارزیابی عملکرد بصورت فردی وسازمانی بعنوان ابزاری برای کنترل کیفیت اقدامات  مدیریت منابع انسانی بکار گرفته می شود و برآورد اقتصادی و کاوشگرانه از فعالیتهای مختلف یک سازمان است. امروزه به ارزیابی به دید وسیعتر یعنی مدیریت عملکرد تأکید می گردد. مدیریت عملکرد بعنوان یکی از پدیده های نوین در قلمرو مدیریت استراتژیک منابع انسانی و ارزیابی عملکرد یکی از مقوله و اجزای آن مطرح می باشد(لاراین،2001). 
الگوها و روش‌های زیادی برای ارزیابی افراد وجود دارد. مسئله مهم در مورد بكارگیری آنها این است كه متناسب با شرایط سازمان باشند و نزدیك‌ترین تخمین به واقعیت را در اختیار كاربران قرار دهند.به زعم صاحب نظران مدیریت و سازمان، ارزیابی عملکرد یک راهکار مناسب جهت بهسازی نیروی انسانی است. یعنی هدف از ارزیابی عملکرد باید بهسازی و ارتقاء توانمندی کارکنان سازمان باشد (لاراین ، 2001)
 
 
 
 
 
 
بیان مسئله
نیروی انسانی سرمایه اساسی و مهم یك سازمان را تشكیل می دهد كه در توسعه و رشد سازمان با توجه به ویژگی های جمعی ، مهارت ها و قابلیت هایش سهم بسزایی دارند .  به همین دلیل نیروی انسانی می تواند مهم ترین زیربنای سرمایه فكری باشد و از آنجا كه ارزیابی عملكرد كاركنان به منظور تشخیص نقاط ضعف و قوت ، افزایش توانائی ها و اتخاذ تصمیمات مدیریتی مناسب صورت می گیرد، بنابراین ارزیابی نیروی انسانی یكی از مهم ترین مباحث می باشد كه مدیران باید به آن توجه خاصی داشته باشند(اسفندیار،21:1389).
 
 
 
ارزیابی عملکرد نیروی انسانی موجب بهبود سازمانی می شود. هنگامی که فرایند بهبود مستمر در سازمان به عنوان یکی از رسوم فرهنگی درآید، آن سازمان پیشرفت معنی داری کرده است و توسعه این پیشرفت همگام با مشارکت کارکنان می باشد. این پیشرفت، میزان تحقق اهداف نظم ارزیابی عملکرد را مشخص می نماید و میزان تحقق اهداف همان رضایت سازمان یا اثربخشی سازمان می باشد(عباس پور،20:1384).
 
 
 
هدف ارزیابی عملكرد، شناسایی میزان اثربخشی و كارامدی كاركنان سازمان از طریق ایجاد و توسعه اطلاعات حیاتی منابع انسانی است(عباس پور،20:1384).ارزیابی عملكرد، نه تنها اطلاعاتی معتبر و صحیح را در اختیار مدیران قرار می‌دهد بلكه اطلاعات مناسبی را در اختیار كاركنان نیز قرار می‌دهد، آنان را نسبت به عملكرد و رفتارهای شغلی خود آگاه می‌سازد و باعث می‌شود تا به نقاط قوت و ضعف عملكرد خود پی ببرند. این اطلاعات، پایه مناسبی برای اصلاح و بهبود رفتارهای شغلی و رشد و پرورش شخصیت كاركنان خواهد بود(آرمستردانگ،1381،نقل ازاعرابی).
 
 
 
آموزش و بهسازی به تلاش برنامه ریزی شده ای اشاره می کند که به وسیله یک سازمان برای تسهیل یادگیری رفتار مرتبط با شغل بر روی بخشی از کارکنان اعمال می شود. همچنین آموزش و بهسازی به افزایش سطح مهارت فردی در یک یا چندحوزه تخصصی منجر می شود و از این طریق زمینه های انگیزش لازم برای انجام شایسته وظایف شغلی فراهم گردیده و بهبودمی یابد(عباس پور،34:1387).به عبارتی بهسازی منابع انسانی شامل مجموعه فعالیت هایی است که توانایی انسان را برای رسیدن به بالاترین پتانسیل افزایش می دهد. آموزش یكی از عناصر کلیدی استراتژی دولتها برای کاهش فقر است. استراتژی های بهسازی نیروی انسانی را می توان به دو گروه تقسیم كرد:
 
 
یك گروه برای كاهش دادن یا مهار كردن نارسایی های موجود به كار گرفته می شوند و گروه دوم برای جلوگیری از بروز نارسایی ها به كار برده می شوند. اگرچه برمبنای این دو پایه استراتژی های فراوانی به اجرا درمی آید(رابینز،1378: 105)
 
صاحبنظران مدیریت و سازمان ارزیابی عملکرد را یک راهکار مناسب جهت بهسازی نیروی انسانی می دانند.یعنی هدف از ارزیابی عملکرد باید ارتقاء و بهبود توانمندی کارکنان باشد. اجرای آموزش و بهسازی نیروی انسانی سبب می شود تا افراد بتوانند متناسب با تغییرات سازمانی و محیطی، به طور مؤثر فعالیت هایشان را ادامه داده و بر كارایی خود بیفزایند. بنابراین آموزش و بهسازی، كوشش مداوم و برنامه ریزی شده به وسیله مدیریت برای بهبود سطوح شایستگی كاركنان و عملكرد سازمانی است(زادهدی،1384:ص34).
 
 
 
 
 
ارزیابی عملکرد به عنوان فرآیندی یکپارچه است که با بهسازی افرادی که در سازمانها کار می کنند و نتیجه ای که از بازخورد ارزیابی در سازمان ارائه می گردد، نقاط ضعف مشخص و کارکنان را به خلاقیت و کسب آموزش و انگیزش و بهبود عملکرد وا می دارد .همچنین انجام صحیح ارزیابی کارکنان با کیفیت را تشویق به ماندگاری و رضایت از سازمان می نماید(عباس پور،1384).ارزیابی عملکرد مبنای تصمیم گیری های مهم برای فرد و سازمان خواهد بود و اگر این فرایند به بهترین شکل تعریف و اعمال گردد، موجب می شود که افراد انگیزش مضاعفی در مشارکت و بهره وری داشته باشند.
 
 
 
 
در قلمرو این تحقیق جهت ایجاد سازمانی با نیروی انسانی کارآمد راهی جز توجه به آموزش ،تقویت خلاقیت،ابتکار و انگیزه ندارد. جهت دستیابی به این اهداف، در مرحله نخست عملكرد باید كاركنان به نحو مطلوب مورد ارزیابی و سنجش قرار گیرند و پس از مشخص شدن نقاط ضعف و قوت كاركنان در زمینه های فوق، نسبت به رفع نقاط ضعف و تقویت نقاط قوت اقدام نمود. به عبارت بهتر با  ارزیابی عملكرد باید در بهسازی و پرورش نیروی انسانی كوشید. 
دراین تحقیق دانشکده فنی شهید رجائی به منظور قلمرو تحقیق در نظر گرفته شده است، چرا که در این سازمان فرم های ارزیابی عملکرد اولا" تعداد محدودی از کارکنان و به صورت جزئی انجام  می شود ،ثانیا" کارکنان به طور سلیقه ای و دور از واقعیت پاسخگوی فرم ارزیابی هستند و ثالثا" بعد از انجام ارزیابی نتایج آن هیچ گونه بازخوردی در بهسازی کارکنان ندارد. 
 
 
 
 
همچنین فرآیند ارزیابی عملکرد در سازمان مورد نظر تعیین شکاف و ارائه راهکارهایی برای بهسازی نیروی انسانی را شناسایی می کند.بنابراین این تحقیق به دنبال شناسایی تاثیر ارزیابی عملکرد بر بهسازی نیروی انسانی است.
 
 
 
 
 
 
 
فهرست مطالب
فصل اول:کلیات تحقیق 6
مقدمه 6
1-1.بیان مسئله 8
1-2.اهمیت وضرورت موضوع 11
1-3.مدل مفهومی تحقیق 14
شکل1-1.مدل مفهومی تحقیق 14
1-4.اهداف تحقیق 15
1-5.سوال های تحقیق 16
سوال اصلی 16
سوال های فرعی 16
1-6.فرضیه های تحقیق 17
فرضیه اصلی 17
فرضیات فرعی 17
1-7.قلمرو تحقیق 17
1-8.تعریف واژه های تحقیق 18
 
 
 
 
فصل دوم :ادبیات و مبانی نظری تحقیق 20
مقدمه 20
2-1.ارزیابی عملکرد 21
2-1-1.مفهوم ارزیابی عملكرد و تعاریف آن 21
2-1-2.مدیریت ازریابی عملکرد 22
2-1-3.ضرورت و اهمّیت ارزیابی عملکرد 25
2-1-4.تاریخچه ارزیابی 27
2-1-5.مدیریت عملكرد 28
2-1-6.دیدگاه های سنتی و نوین در ارزیابی عملکرد 30
2-1-7.اهداف ارزیابی عملكرد 31
2-1-8.مزایای ارزیابی عملكرد 32
2-1-9.فرآیند ارزیابی عملکرد 34
2-1-10.ارزیابی کنندگان 37
2-1-11.روشهای ارزیابی عملکرد کارکنان 40
2-1-12.روشهای ارزیابی عملکرد سازمان 44
2-1-13.ارزیابی 360 درجه 58
2-1-14.مدیریت عملکرد با تأکید بر ارزیابی منابع انسانی 62
2-2-1.مفهوم بهسازی 63
2-2-2.آموزش ضمن خدمت 64
2-2-3.آموزش وبهسازی نیروی انسانی 65
2-2-4-مدلهای ارزیابی عملکرد 66
شکل2-2-2.مدل کاپلان و نورتون 66
شکل2-2-3.مدل آرمستردانگ 67
2-3.پیشینه تحقیق 68
2-4.آشنایی با قلمرو تحقیق 71
 
 
 
فصل سوم:روش شناسی تحقیق 73
3-1. مقدمه 74
3-2.روش تحقیق 74
3-3.جامعه آماری تحقیق 75
3-4- حجم نمونه 76
3-5 نحوه گردآوری داده ها 76
3-6- ابزار تحقیق 77
جدول شماره (3-1): جدول شماره گویههای  متغیر های پژوهش 77
3-7.روایی وپایایی ابزار تحقیق 78
جدول3-3.پایایی پرسشنامه بااستفاده ازآلفا کرونباخ 79
3-10تجزیه و تحلیل دادهها 79
 
 
 
فصل چهارم:تجزیه وتحلیل یافته ها 81
مقدمه 81
4-1.آمار توصیفی 83
4-1-1.مشخصات دموگرافیک پاسخگویان 83
جدول4-1-1.توزیع فراوانی جنس 83
جدول4-1-2.توزیع فراوانی نوع استخدام 83
جدول4-1-3.توزیع فراوانی سن 84
جدول4-1-4.توزیع فراوانی تحصیلات 85
جدول4-1-2.آمارتوصیفی 85
4-2.آمار استنباطی 87
4-2-1.نرمال بودن متغیرها 87
جدول4-2-1.آزمون کلموگروف-اسمیرنوف 87
4-2-2.رابطه مشخصات دموگرافیک با بهسازی 88
4-2-2.رابطه بهسازی با جنسیت 88
جدول 4-2-2.آزمون تی دو گروه 88
4-2-3.رابطه بهسازی با تحصیلات 89
جدول4-2-3. آزمون تحلیل واریانس 89
4-2-4.رابطه بهسازی با سن 89
جدول4-2-4. آزمون پیرسون 89
4-2-5.رابطه بهسازی با نوع استخدام 90
جدول4-2-5. آزمون تی دو گروه 90
4-3.همبستگی متغیرها 90
4-4.آزمون فرضیات 91
جدول4-4-1.خلاصه رگرسیون 91
جدول4-4-2.ANOVA 92
جدول4-4-3.ضریب همبستگی 92
آزمون فرضیه های فرعی 93
فرضیه یک)فرآیند ارزیابی عملکرد برانگیزش نیروی انسانی دانشکده فنی وحرفه ای شهید رجائی تاثیر دارد. 93
فرضیه دو)فرآیند ارزیابی عملکرد بر خلاقیت نیروی انسانی دانشکده فنی وحرفه ای شهید رجائی تاثیر دارد. 93
فرضیه سه)فرآیند ارزیابی عملکرد بر رضایت نیروی انسانی دانشکده فنی وحرفه ای شهید رجائی  تاثیر دارد. 94
جدول4-4-6.آزمون پیرسون 94
فرضیه چهار) فرآیند ارزیابی عملکرد بر آموزش نیروی انسانی دانشکده فنی وحرفه ای شهید رجائی تاثیردارد. 95
جدول4-4-7.آزمون پیرسون 95
فرضیه پنج) فرآیند ارزیابی عملکرد بر ماندگاری نیروی انسانی دانشکده فنی وحرفه ای شهید رجائی تاثیردارد. 95
جدول4-4-8.آزمون پیرسون 95
 
 
 
فصل پنجم:نتیجه گیری تحقیق 96
مقدمه 97
5-1.نتیجه گیری تحقیق 98
نتایج آزمون فرضیه های تحقیق نشان داد: 99
5-2.پیشنهادات 103
5-2-1.پیشنهادات کاربردی 103
5-2-2.پیشنهادات پژوهشی 105
5-3.محدودیت ها 105
پیوست 106
منابع 120