در خصوص شروط صحیح و باطل در ضمن عقود به‌طور کلی و عقد نکاح به عنوان یکی از عقود معین مشخص شد، درج هر شرطی که با مقتضای ذات عقد به صورت کلی و عقد نکاح به صورت خاص، منافات داشته باشد، به موجب شرع و قانون ممنوع بوده و موجب بطلان عقد و شرط می‌گردد.

با بررسی‌های صورت گرفته در خصوص ماهیت ذات عقد نکاح، آن‌چه بیشتر مورد اختلاف فقها و حقوق‌دانان قرار گرفته، مصادیقی از شروط ضمن عقد نکاح است که برخی به صحت آن شروط و عدم مخالفت با مقتضای ذات عقد، اعتقاد داشته و برخی این مصادیق را در دایره شروط خلاف مقتضای ذات عقد، دانسته و حکم به بطلان عقد و شرط می‌دهند.  در این‌جا با توجه به موضوع رساله، برخی از مهم‌ترین مصادیق مشتبه شرط خلاف مقتضای عقد نکاح و دلایل طرفداران و مخالفان آن به تفکیک مورد بررسی قرار خواهد گرفت.  

فهرست مطالب
 مفهوم و مصادیق اقتضای عقد نکاح     

مبحث اوّل: اقتضای اطلاق و ذات عقد نکاح     
گفتار اوّل: اقتضای اطلاق عقد نکاح     
بند اوّل: اقسام و مصادیق شرط خلاف مقتضای اطلاق عقد نکاح    
الف: شرط صفت     
ب: شرط فعل     
ج: شرط نتیجه    
گفتار دوم: اقتضای ذات عقد نکاح     

مبحث دوم: بررسي مهم‌ترین مصادیق مشتبه شرط خلاف مقتضای ذات عقد نکاح     
گفتار اوّل: شرط عدم نزدیکی در عقد نکاح    
بند اوّل: شرط عدم نزدیکی در عقد نکاح، باطل است     
مهم‌ترين ادله مخالفان صحت شرط عدم نزديكي    
1- مغایرت با سنت     
2- مغایرت با واژه نکاح    
3- مغایرت با اهداف و مقاصد نکاح    
4- تحریم شدن امر مباح    
5- تمکین محدود در عقد نكاح موقت    
6- عدم تحقق رابطه‌ی زوجیت و وظایف زناشویی    
7- بطلان قیاس شرط عدم نزدیکی با نکاح ناتوان جنسی     
8- استناد به روایت نبوی     
بند دوم: صحت اشتراط شرط عدم نزدیکی در عقد نکاح    
مهم‌ترين ادله موافقان صحت شرط عدم نزديكي در عقد نكاح    
1- استناد به روایت عمار بن مروان از امام صادق (ع)    
2- عدم مغایرت با واژه نکاح    
3- عدم تحریم امر مباح و وفای به شرط     
4- پذیرش شرط عدم نزدیکی در عقد نکاح موقت     
5- تحقق رابطه زوجیت بدون رابطه‌ی جنسی     
6- صحت نکاح ناتوان جنسی، شخص عقیم و مجنون    
7- غایات و اهداف متعدد در نکاح    
8- عدم استمتاع بدون اشتراط شرط ضمن عقد    
9- رد قیاس با مورد ایلاء     
بند سوم: نظریه‌ی مختار    
مهم‌ترين ادله نظريه مختار    
گفتار دوم: آثار عملی پذیرش صحت شرط در باب نسب و تکالیف مالی     
بند اوّل: وضعیت حقوقی نسب در صورت صحت شرط عدم نزدیکی     
بند دوم: وضعیت حقوقی نفقه در صورت صحت شرط عدم نزدیکی     
بند سوم: وضعیت حقوقی مهریه در صورت صحت شرط عدم نزدیکی    
الف: استحقاق زن بر نصف مهریه     
ب: امکان استناد زوج به حقّ حبس     
گفتار سوم: شرط عدم تمتعات در عقد نکاح    
مهم‌ترين ادله مخالفان صحت شرط عدم تمتعات در عقد نكاح    
الف: اشتراط عدم مطلق تمتع شرط خلاف تمامی آثار عقد است    
ب: اشتراط عدم مطلق تمتع با اثر ظاهر عقد منافات دارد    
ج: نفی مطلق استمتاعات ضمن عقد نکاح از مصادیق سلب حق است     
گفتار چهارم: بررسی برخی از مصادیق مشتبه دیگرشرط خلاف مقتضای ذات عقد:    
بنداوّل: شرط بچه‌دار نشدن از طرف هر یک از زوج و یا زوجه:     
بند دوم: شرط عدم پرداخت نفقه در عقد نکاح    
بند سوم: شرط خیار فسخ در عقد نکاح    

فهرست منابع